ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਮਜਬੂਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੁਖਮ, ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਣ ਉਦਯੋਗ ਇਕਾਈਆਂ (MSMEs) ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ MUDRA ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਬਿਨਾਂ ਜਮਾਨਤ ਵਾਲੇ ਲੋਣ ਦੇਣ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।
✅ MUDRA ਯੋਜਨਾ ਕੀ ਹੈ?
ਅਪਰੈਲ 2015 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ MUDRA ਯੋਜਨਾ (PMMY) ਦੇ ਤਹਿਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਹ ਯੋਜਨਾ ₹10 ਲੱਖ ਤੱਕ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਜਮਾਨਤ ਲੋਣ ਦੇਣ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
MUDRA ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਹੈ Micro Units Development and Refinance Agency Ltd., ਜੋ SIDBI (ਸਮਾਲ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀਜ਼ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ) ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਲੋਣ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ:
- ਛੋਟੇ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰ
- ਨਵੇਂ ਉਦਯੋਗਪਤੀ
- ਕਰੀਗਰ ਅਤੇ ਹੱਥੋਂ ਬਣੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ
- ਸੇਵਾ ਆਧਾਰਤ ਲਘੂ ਉਦਯੋਗ
- ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਉੱਦਮੀ
🔍 MUDRA ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼
ਛੋਟੇ ਉਦਮੀ ਨੂੰ ਅਸਾਨ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣਾ
- ਗੈਰ-ਕੌਰਪੋਰੇਟ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ
- ਸ਼ਾਮਿਲ ਵਿਕਾਸ (Inclusive Growth)
- ਬਿਨਾਂ ਲਾਇਸੰਸ ਮਾਨਤਾ ਵਾਲੀਆਂ ਸੂਤਰਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟਾਉਣਾ
- ਖੁਦ-ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਰਾਹੀਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਬਣਾਉਣਾ
🏷️ MUDRA ਲੋਣ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
MUDRA ਲੋਣ ਤਿੰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ:
1. Shishu ਲੋਣ (₹50,000 ਤੱਕ)
- ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ
- ਘੱਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ
- ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਉਚਿਤ
2. Kishor ਲੋਣ (₹50,001 ਤੋਂ ₹5 ਲੱਖ ਤੱਕ)
- ਵਧ ਰਹੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ
- ਵਪਾਰ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਲਾਜ਼ਮੀ
- ਉਮੀਦਵਾਰ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਲਈ
3. Tarun ਲੋਣ (₹5 ਲੱਖ ਤੋਂ ₹10 ਲੱਖ)
- ਸਥਾਪਤ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ
- ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ
- ਨਿਰਮਾਣ, ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਖੇਤਰ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ
📌 MUDRA ਲੋਣ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
- ਕੋਈ ਜਮਾਨਤ ਨਹੀਂ ਲੋੜੀਂਦੀ
- ਬਿਆਜ ਦਰ: 9% ਤੋਂ 12% (ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ)
- ਭੁਗਤਾਨ ਅਵਧੀ: 5 ਸਾਲ ਤੱਕ
- ਉਪਲਬਧਤਾ ਰਾਹੀਂ:
- ਵਪਾਰਕ ਬੈਂਕ
- ਰਾਜਸੀ ਖੇਤਰੀ ਬੈਂਕ
- NBFCs
- ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਫਾਇਨੈਂਸ ਸੰਸਥਾਵਾਂ
- ਸਮਾਲ ਫਾਇਨੈਂਸ ਬੈਂਕ
👥 ਕੌਣ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ:
- ਛੋਟੇ ਵਪਾਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਜਾਂ ਭਾਗੀਦਾਰ
- ਸੜਕ ਪਾਸੇ ਦੁਕਾਨਾਂ, ਫੂਡ ਸਟਾਲਾਂ ਜਾਂ ਰੀਪੇਅਰ ਦੁਕਾਨਾਂ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ
- ਹੱਥੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਦਯੋਗੀ
- ਮਹਿਲਾ ਉਦਯੋਗਪਤੀ
- ਸੇਵਾ ਖੇਤਰ (ਸਲੂਨ, ਟਿਊਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਆਦਿ)
- ਗੈਰ-ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਖੇਤਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡੇਅਰੀ, ਮੁਰਗੀ ਫਾਰਮ ਆਦਿ
📄 ਲੋੜੀਂਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼
- ਪਛਾਣ ਪੱਤਰ – ਆਧਾਰ, ਪੈਨ, ਵੋਟਰ ID
- ਪਤਾ ਪੱਤਰ – ਆਧਾਰ, ਰਾਸ਼ਨ ਕਾਰਡ, ਬਿੱਲ
- ਵਪਾਰ ਸਬੂਤ – ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ, ਲਾਇਸੈਂਸ
- ਬੈਂਕ ਸਟੇਟਮੈਂਟ – ਪਿਛਲੇ 6 ਮਹੀਨੇ
- ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਲਈ ਕੋਟੇਸ਼ਨ
- ਫੋਟੋਆਂ
- ਵਪਾਰ ਯੋਜਨਾ (Kishor ਅਤੇ Tarun ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ)
📝 MUDRA ਲੋਣ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ
ਕਦਮ 1: ਲੋਣ ਦੀ ਕਿਸਮ ਚੁਣੋ
- Shishu, Kishor ਜਾਂ Tarun
ਕਦਮ 2: ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਤਿਆਰ ਕਰੋ
ਕਦਮ 3: ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿਓ
- www.udyamimitra.in
- ਸਬੰਧਤ ਬੈਂਕ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ (SBI, PNB ਆਦਿ)
ਕਦਮ 4: ਅਰਜ਼ੀ ਫਾਰਮ ਭਰੋ
ਕਦਮ 5: ਫਾਰਮ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰੋ
ਕਦਮ 6: ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ
ਕਦਮ 7: ਲੋਣ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਰਕਮ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਆਵੇਗੀ
📲 ਮੋਬਾਈਲ ਰਾਹੀਂ MUDRA ਲੋਣ ਲਵੋ
ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਐਪ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਐਪਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ:
1. Jana Small Finance Bank App
2. SBI YONO, HDFC, PNB One
- ਐਪ ਖੋਲ੍ਹੋ
- Loans > MSME/MUDRA
- ਫਾਰਮ ਭਰੋ, ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਪਲੋਡ ਕਰੋ
- ਸਬਮਿਟ ਕਰੋ
🌟 MUDRA ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਫਾਇਦੇ
| ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ | ਲਾਭ |
|---|---|
| ਬਿਨਾਂ ਜਮਾਨਤ | ਸੁਰੱਖਿਆ ਜਾਂ ਗਾਰੰਟਰ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ |
| ਸਭ ਲਈ ਉਪਲਬਧ | ਰੀਹੜੀ ਵਾਲੇ, ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਵੀ ਯੋਗ |
| ਘੱਟ ਬਿਆਜ ਦਰ | ਨਿੱਜੀ ਲੋਣ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਸਤਾ |
| ਲਚਕੀਲਾ ਭੁਗਤਾਨ ਸਮਾਂ | 5 ਸਾਲ ਤੱਕ |
| ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣਾ | ਖੁਦ-ਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਰਾਹੀਂ |
| ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ | ਸਰਕਾਰ CGFMU ਰਾਹੀਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ |
| ਮਹਿਲਾ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ | ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ |
📈 ਸਫਲਤਾਪੂਰਕ ਕਹਾਣੀਆਂ
🧁 ਸੀਮਾ ਦੇਵੀ – Shishu ਲੋਣ ਨਾਲ ਬੇਕਰੀ
₹45,000 ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਘਰੇਲੂ ਬੇਕਰੀ ਚਲਾਈ, ₹20,000 ਮਹੀਨਾਵਾਰੀ ਆਮਦਨ।
👗 ਰਾਜੂ ਟੇਲਰ – Kishor ਲੋਣ ਨਾਲ ਵਿਸਥਾਰ
₹2 ਲੱਖ ਨਾਲ ਟੇਲਰ ਯੂਨਿਟ ਵਿਸਥਾਰਿਆ, 3 ਨਵੇਂ ਕਰਮਚਾਰੀ ਰੱਖੇ।
🚚 ਆਕਾਸ਼ ਫ੍ਰੇਟ ਸਰਵਿਸ – Tarun ਲੋਣ ਨਾਲ ਟਰੱਕ ਖਰੀਦ
₹7 ਲੱਖ ਨਾਲ ਮਿਨੀ ਟਰੱਕ ਖਰੀਦਿਆ, ਆਮਦਨ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋਈ।
❓ ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਸਵਾਲ (FAQs)
Q1: ਬਿਆਜ ਦਰ ਕਿੰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ: 9% ਤੋਂ 12% ਤੱਕ।
Q2: ਜਮਾਨਤ ਲੋੜੀਂਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ: ਨਹੀਂ, ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਜਮਾਨਤ ਦਾ ਲੋਣ ਹੈ।
Q3: ਕੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਲੋਣ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ: ਜੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹਾਂ।
Q4: ਕੀ ਰਿਆਇਤ ਜਾਂ ਸਬਸਿਡੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ: ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਕੁਝ ਸਕੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਆਜ ਰਿਆਇਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
Q5: ਕੀ ਆਨਲਾਈਨ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ: ਹਾਂ, udyamimitra.in ਜਾਂ ਬੈਂਕ ਵੈਬਸਾਈਟ ਰਾਹੀਂ।
🧾 MUDRA ਲੋਣ ਲਈ ਟਿੱਪਸ
- ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਧਾਰਣ ਵਪਾਰ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰੋ
- ਚੰਗੀ ਬੈਂਕ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਰੱਖੋ
- ਆਪਣਾ CIBIL ਸਕੋਰ ਜਾਂਚੋ
- ਅਰਜ਼ੀ ਰੱਦ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛੋ
- 7 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਅਪਡੇਟ ਨਾ ਆਏ ਤਾਂ ਫਾਲੋਅਪ ਕਰੋ
🏁 ਨਤੀਜਾ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ MUDRA ਯੋਜਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਲੋਣ ਸਕੀਮ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਇੱਕ ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ ਦੀ ਚਾਬੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇਕ ਸੌਚ ਹੈ, ਇਕ ਯੋਜਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ MUDRA ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖ਼ੁਦ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਲੇਖ ਹਿੰਦੀ, ਮਲਿਆਲਮ, ਤਮਿਲ, ਤੇਲਗੂ, ਬੰਗਾਲੀ, ਅਸਮੀ, ਉੜੀਆ, ਮਰਾਠੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ, ਕন্নੜ ਜਾਂ ਨੇਪਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੋ!